Urmu Azərbaycan
آثار زبان توركي در زبان سرخ پوستان امريكا
چاك- يعني رنگ در كلمه ” چاگيلدير – انعكاس دادن ”
” چاك ” يعني تنور و بخاري . در كلمه ” چاقما ” يعني سنگ اتش زنه.” ياش
كين ” ، يعني خورشيد. در تركي ” كين ” ( گون ) به خورشيد اطلاق مي شئد. كلمه تركي
” كن ياش ” ( گون ياش” در تركي باستان با كلمه ” ياش كيك ” ( ياش كين- ياشيك ) با
معني خورشيد مترادف است.در زبان ” مايا ” كلمه ” ياش ” به معني اتش استفاده شده
است و در تركي تاتارها كلمه ” ياشن ” (روشن شدن) با معني اتش ارتباط دارد. كلمه ”
گون ” ( خورشيد ) در هر دو زبان با معني اتش ارتباط دارد.
تمام اين بررسي ها نشان مي دهد كه تشابهات معاني در
لغات تركي و زبان ” مايا ” تصادفي نبوده ، بلكه به تشابه ساختار زباني انها مربوط
مي شود.
” ااك ” – روشنائي
” ايچين ” – حمام كردن. ” اچ +اين ” –در اب فرو رفتن –
در يافتن.
” چن ” – چاه ، طبيعي و نه مصنوعي. ” چونگل ” – گود.
” ايشيل ” قسمتي از سرزمين مايا، “ ايش –
ايل ” يا ” ايچ – ايل ” – مملكت داخلي، با قسمت انتهائي
” ال – ايل ” اسامي مكانها بصورت زير وجود دارد.
ايشيل، تسنتال.تسوتس ايل. چول ، چونت ايل ، پوهلاب
ايل.باك هال ايل ، كوسوم ال . چكتمال . كونگ ال، ايتسم ال، و وك ياب
ال.(دييگو.د.لاندا )
البته امكان اينكه مثالهاي بيشتري از نظر تشابه زباني
بين زبان مايا و ترك اورده شود وجود دارد ، ولي مثالهاي قبلي بيان شده نشان مي دهد
كه زبان مايا از نظر عاريه هاي تركي غني است.
مردم مايا مثل تركها منسوبين جوانتر و بزرگتر را به
خوبي تشخيص مي داده اند و انها را به عناوين مختلف صدا مي كرده
اند.(دييگو.لاندا.1955،48)(7).( ايلمينسكي.ان.اي.1862،22،23) (8) .
موزيك قوم مايا مثل تركها اساس پنج صدائي (
پنتاتونيك) داشته است.
تحقيقات ” يو.وي.كنوروزوف ” (9) نشان مي دهد كه نظام
اجتمائي قوم مايا شبيه جامعه سومر و مصر بوده است.در هر دو ،ساختار قبيله اي با
ساختار برده داري تركيب شده بوده است.(دييگو..د لاندا.1955،37) (10)
چون ماياهاي امريكاي شمالي از جهات متفاوت
تركها را به خاطر مياورد، بعضي دانشمندان مايا ها را ” پراترك” (ماقبل ترك) بحساب
مي اورند.بنظر ما براي نفي يا اثبات هر مدعائي لازم است كه مطالعات تطبيقي دقيقي
از نظر زبان شناسي تاريخي ،باستان شناسي ، انسان شناسي، افسانه شناسي،و هنري اين
انسان ها داشته باشيم. تنها در سايه چنين مطالعاتي ميتوان گفت كدام يك
از انها قدمت بيشتري دارند. بعضي اقوام سرخ پوست امريكا،چه ماقبل ترك و چه غير ترك
،در اوراسيا تاثيرات عميقي از ترك ها را بر خود داشته اند. از هر ريشه اي كه باشند
، تاثيرات و نزديكي زياد انها را به تركها نشان مي دهد كه در 20 تا 30 هزار سال
پيش تركها در قاره اوراسيا بطور وسيع پراكنده بوده اند.
در مخالفت با نتيجه گيري فوق ،طرفداران مركزيت اروپائي
علوم،وجود ارتباط اقوام سرخ پوست امريكا با قبايل اوراسيا را رد مي مي كنند.ولي
بررسي دقيق نشان ميدهد كه در حدود 20 تا 30 هزار پيش تنگه برينگ وجود نداشته است و
قاره امريكا و اسيا بوسيله خشكي پل مانندي بهم وصل بوده اند و انسان ها ازادانه و
به راحتي از انها در رفت و امد بوده اند.(ب.كوزميشكف.342.1968) (11) . انواع
انساني ، مطابق خصوصيات سرخ پوستان امريكا ، هم در اسيا و هم در اروپا پيدا شده
اند ، همچنين در باشقيرستان (گ.ماتيوشين 29-30.1969 ) (12) و هم در مغولستان
(نووگرودوا . اي.ا.30-1977 ) (13).جمجمه ها و مقبره هاي پنج هزار ساله نشان مي دهد
كه اجداد سرخ پوستان امريكا در اين مناطق زندگي مي كرده اند.
هيئت اعزامي باستانشناسي مشترك امريكا و حكومت شوروي،
بدين نتيجه رسيده اند كه مردماني از اسيا به قاره امريكا ، از طريق تنگه برينگ ،
الاسكا و جزاير الوتيان مهجرت كرده اند.سرپرست اين گروه اعزامي ، “اوكلانيكوف ”
متوجه شده است كه سيبريه اي ها ،اولين اريكائي ها هستند.(اكلانيكوف1975-33)
(14).انها بتدريج مسافرت سخت و طولاني بسوي امريكاي جنوبي داشته
اند.(ب.كوزميشكوف.1968-343) (15)
اعلام اينكه باستاني ترين تركها در اروپاي غربي،حتي در
سبه جزيره ايبري زندگي مي كرده اند،ميتواند فرضيه اولين مهاجرت به امريكا،از طريق
اروپا را مطرح كند. ولي اين فرضيه احتياج به بررسي خيلي دقيق دارد.
مردم “مايا” نشان ميدهند كه انها گروه بزرگي از سرخ
پوستان امريكائي هستند كه در شبه جزيره يوكاتان ساكن شده اند . مايا ها قبل از
دوره ما، تمدن و فرهنگ بسيار پيش رفته اي ايجاد كرده بودند كه احتياج به مطالعات
مخصوص دارد، ما فقط اينرا ميدانيم كه تمدن انها توسط فاتحان اسپانيائي از بين رفته
است.
اگر همانندي تركها و سرخ پوستان امريكا ثابت شود،مي
توانيم بگوئيم ،تركها قبل از اينكه اجداد سرخ پوستان امريكا به انجا مهاجرت بكنند
وجود داشته اند.در صورتي كه مهاجرت اجداد اوراسيائي سرخ پوستان امريكا از طريق
تنگه برينگ (كه قبلا وجود نداشته) انجام شده باشد،بايد در مورد اقوام بسيار قديمي
تركي در ناحيه شرق سيبري زندگي مي كرده اند، تحقيقات گسترده اي صورت گيرد.اگر
دانشمندان بتوانند ثابت كنند كه مهاجرت از طريق اروپا صورت گرفته، بايد در ان
مناطق در مورد اجداد قديمي تركهاي ان مناطق تحقيقات وسيعي انجام شود.
Literature
1-John Djosselin
2-Otto
Rerig
3-Stig
Vikander
4-Karimullin
A.1976.Possible relationship of American Indian language
with the Turkic linguistics.Kazan
5-Diego
de landa,1955,17,77,79
6-U.V.Knozonov
7-Diego
de landa.1955,37
8-Ilminsky
N.I.1862.Introductiry Lecture in the Turkic-tatar language course.Kazan.
9-U.D.Knozonov
10-Diego
de Landa.1955,37
11,15-Kuzmishchev,V.1968
Secrets of Maya Priest.M
12-Matushkin
G.1969.Indian in the Ural//Around the world, No.10
13-Novogradova
E.A.1977.Antique monuoments and some problems of the Mongolian ethnogenesis//Problems
of the Far East.No .1
14-Okladnikov
A.1975.First Americans were Siberians//Science and Life.No.12
اثر ميرفاتح زكي: محقق و استاد تاريخ
دانشگاه غازان
ترجمه: دكتر رحمت قاضياني
بؤلوم : یازار : elman 0 باخیش