وارليغيميز اورميه .....
زهره وفايي
نه تك آذربايجان بئله قافقاز اولكه لرينه اوزوگ قاشي اولان اوروميه ، نه سعادت كي بيزيم وارليغيميز دير ! عدن جنتي ساييلان ، اودلار قايناغي ، دنيزلر ياتاغي ، آلتون تورپاغي ، مرد ايگيت لرله بيناسي قويولان اروميه ، ايه ر بو گون طاماح كار قودوز لارين آغزيني سولانديرير ، همين بو اوزه لليك لر اوزوندن دير . بئله وارليغي بسله مك ، اونا لايق اولان قده ر ديرله مك تابي كي اونون اصيل ماليك لري آاذربايجانلي لارين بورجودور . امپرياليستي اويون لارا دايانان اورمو ، بو گون چئشيدلي يول لارلا هده له نير و ضعيف لتمه سينه چوخ واسطه لر سينانير . آمما قارشي دا خور باخان دوشمان لارين حربه – زوربا لارينا باخماياراق ، اورمو آذربايجانين گوز ببه يي كيمي دايانير – ساخلانيلير و ساخلانيلاجاق دير ! بو وارليغيميزي مختصرجه تانيماق ايچون بير نئچه معلومات :
غربي آذربايجان آدلانان اورمو ولايتي 660/43 كيلومتير مربع گئنيش ليي و ايران اولكه سيندن 25/2% يئر آلير . اورمو مين لر سنه اونجه ده ( چي چس ) و يا ( تي تس ) آدلانان دنيزجيك يئرلري و سنورتيك دورونده آغير وولكان لار اوزوندن ، نهنگ داغلار و چوخلو قورولوق لار اوندا يارنميش دير . خزر دنيزيندن بير پارچا اولان اورمو گولو بو گون سهند – زاگرس – ساوالان – آرارات و قافقاز كيمي داغلارين آناسي ساييلير . سايي سيز چشمه لر – چاي لار – چمن ليك لر بو اولكه ده يارانميش دير . بو گون 2496660 سايي دا نفوسا ماليك اولان بو ايالتين آدليم شهرلري عبارت اولور : سولد.ز ( نقده ) – سويوق بولاق ( مهاباد ) – اشنويه – سردشت – پيرانشهر – بوكان – قوشاچاي ( مياندوآب ) – تيكاب – صايين قالا ( شاهين دژ ) – خوي – سالماس – چالدران و ماكي . اورمو گولو 4810 كيلو متير مربع گئنيش ليك له 130-140 كيلومتير بويو و 15 - 40 كيلومتير اني و 5 – 6 متير ده رين ليي واردير . اونون آدالارينين گئنيش ليي اوست – اوسته 334 كيلومتير مربع دير . بو گولون سويو اوندا اولان دوز باخيميندان بحرالميت دن سونرا دايانير و اوندا ياشايان تكجه حيات ( آرتميا ) دير . اورمو گولوندن سونرا بو ايالت ده بيرده ( مر ميشو ) دنيزجيي واردير . بو دنيزجيك 5 هكتار گئنيش ليي و قيزيل آلا باليق لارين ياشام يئري دير . مرميشو اورمودان 45 كيلومتير باتي سمتينه يئرله شير . اورمونون قميش ليك لري 5075 كيلو متير مربع اولاراق 160 سايي دا چئشيدلي قوش لارين يوواسي سانيلير . آدليم و تانينميش قميش ليك لردن بير نئچه سي : شيطان آباد – ياديگارلي – جويوت آياد – باب علي – كانلي – قارا گول – يويول آباد – قارا قوش – قارا بولاق – ياريم قيه – ساري سو – آغ زيارت – حسنلو – داش ترگه – قپي قازان – بيرگه – آغ گول – عشق آباد و شور گول .
اورمودا آخان چاي لارين بير نئچه سي : جيغاتي ( زرينه رود ) – چيمن رود ( سيمينه رود ) – قوشا چايي – سويوق بولاق چايي – باراندوز چايي – زولا چايي – آراز چايي – زاب و قيدار چاي لاري . ها بئله گودار چايي – نازلي چاي – روضه چاي – شهر چايي – خرخرا چايي – قطور چايي – زنگيمار – بالا زاب - ...چاي لاري . بو چاي لارين آخيميندان گوزه ل – گوزه ل شلاله لر يارانميش دير . اونلاردان بير نئچه سي : شلمه ش شلاله سي – سولو شلاله ( سولوك ) – سوله توكه ل شلاله سي – قالاجيق شلاله سي . آنجاق ايستي و مانريال سولاردان دا بو اولكه نصيب سيز قالماميش دير . اونلاردان بير نئچه سي : زندان سويو – كيراو سويو – يئتدي گوز ( يئتميش گوز ) – باش كند سويو – ايستي سو ( قوشچو سويو ) –
بو چاي لار – داغ لار كوكسونده چوخلو كوهول لرده يارانميش دير . اونلارين بير نئچه سي : فرهاد كوهولو – تاخت قالا – غار داغي – كهريز – دانيال – زندان كوهولو – بابا حسن – غيب آباد – كرفتو – و ان اونملي سي اولان سهولان كوهولو دور كي گوزه ليك ده دوغروسو ميثال سيز بير كوهول دور . اورمونون سايي سيز هاريتاژ ( قورولان ) يئرلري واردير و بو يئرلرده اولان بيتگي لر و جنه ورلرين دوغرو سايي سي بو گونه دك هئچ كيمسه يه بللي اولماييب دير . بو قورولان يئرلرين بير نئچه سي : اورمو گولونون چئوره سي – ميراكل – آغ كند – كاكي – اورتاق اورمو چئوره سي – و هابئله : اورمونون بند و توت لوق لار يئري – مرميشو گولو – قاسملو دره سي ( شهدا دره سي ) – خوش آك دوزلويو ( اسكي و قيش ايدمان لار يئري ) – نازلو يئرلري – كاظم داشي – باري ليمان جيي – رشكه ن و گولمان خانا ليمان لاري – اوزوم لوك لر – فيره رق ياشيل ليغي – زلزله چشمه سي – په سه يي ( خوي دا ) – ثزيا گوزلو ( ماكي دا ) – سويوق بولاق سددي – سهولان كوهولو و سايره .
بونلاردان علاوه اورمو و دوغروسو بو گون غربي آذربايجان آدلانان ايالت بير قديم و چوخ اسكي تاريخه ماليك اولاراق اوندا اولان تاريخي اثرلر ده سايا گلمز دير . تاسف له بئله ده يرلي اثرلر بير گون سايمامازليق دان بوراخلميشدي ايه ر ، بوگون ديگر مدعي لره ادعا آغاجي اولاراق هر گون بير بينا و هر گون بير اثره بير يئني صاحاب تاپيلير ! بير ائيله كي اورمولولار ( كاش او بوراخيلان گونلر اولايدي ! ) دئيرلر و بو يولدان يئتيمه ميش خانليق ادعاسي ائده ن لره هويوخ قاليرلار ! هر حال دا تاريخ اوز آناسيني ياخشي تانير ، بير نئچه بينا و اثرلرين آديني اوخوياق : اورمونون ميناره جامعي ( اوشارلار دوروندن قالان ) – اورمونون مركز جامعي ( اسكي بازاردا اولان جامع – اونجه آتشكده وارميش ) – امام زادا بركشلي بيناسي – مطلب خان جامعي ( خوي – ايلخاني لر دوروندن ) – اوچ گونبذلي بينا ( اورمو دا 6 نجي عصيردن قالان ) – حسنلو ديكي ( 6000 ايل ميلاددان اونجه دن قالان اثرلر ) – هفته وان كنيسه سي ( آسوري لره عايد ) – مفانجوق ديكي – قارني ياريق كوهولو – امام زادا بهلول – پير احمد كند مزارليغي – دامبار شهرينين اثرلري – آراز ايلك سددي – ده مير تپه يايلاغي – زنگمار چايي – زرزر كنيسه سي – ماكي بلديه بيناسي – قيرميزليخ دره سي – توملوس مزارليغي – شيخ معروف چشمه سي – قالات گاه قالاسي – فخري گاه قالاسي – ساري قولو خان قالاسي – لجه حامامي – ميرزا رسول جامامي – شاعرلر مزاري – بوداق سولطان مقبره سي – اندر قاش شهر بيناسي – اكه تاغي – باروق حامامي – ستارخان كورپوسو – فخري گاه كوهولو ( فراتيس دوروندن قالان ) – قارا كنيسه – باغچاجيق بيناسي ( ماكي – قجرلردن قالان ) – كلاه فرنگي بيناسي ( ماكي – قجرلردن قالان ) – تخت سليمان ( تيكاب – دوردونجو ايران آدينا يونسكو دا ثبت اولان اثر – اسلام دان اونجه ) – زندان بيناسي ( تيكاب ) – سيد صدرالدين مقبره سي ( چالدران – شاه اسماعيل دوروندن ) – شمس تبريز ميناره سي ( خوي – صفوي لر ) – خان تختي داش قازمالاري ( سلماس – اسلام دان اونجه ) – ننه مريم كنيسه سي ( اونجه آتشكده وارميش ) – بسطام قالاسي ( قارا ضياالدين – 7 نجي عصير ) – اسماعيا آغا قالاسي – كاظم خان داشي ( 350 متير اوجاليغيندا اولان داش قالا ) – بردوك قالاسي – كورچين قالاسي – دم دم قالاسي – راووز قالاسي ( ماكي – 3000 ايل ميلاددان اونجه ) – اورمو بازاري – حامام لاري و جامع لري – خوي بازاري ( شاه طهماسب دوروندن ) – داش دروازا ( خوي ) – خاتون كورپوسو ( 1170 هجري قمري )- بئش گوز كورپوسو ( ماكي 10 نجي عصير ) – قوطور كورپوسو – سويوق بولاق جامعي – سردار جامعي – اورمو بلديه بيناسي ( 1310 دا آلمانلي لار بينا ائتميش ) .
بو معلومات لار آذربايجانين مين گوشه سيندن بير گوشه سي اولاراق يقين كي آز – چوخو واردير . اونا گوره ده حورمتلي چاليشان دوستلاردان خواهش اولونور قالان حيصه سيني يازيب و يايسينلار . آذربايجاني دوغرو تانيتماق و دوغرو تانيماق هر بير آذربايجانلي نين دانيلماز بورجودور !
بؤلوم : تراختور یازار : elman 2 باخیش
زنگ انقراض حيات وحش در درياچه اورميه به صدا درآمد
| زنگ انقراض حيات وحش در درياچه اورميه سليماني روزبهاني: |
|
| زنگ انقراض حيات وحش در درياچه اورميه به صدا درآمد | |
| اورميه - خبرگزاري مهر: معاون مدير ملي طرح حفاظت از تالابهاي ايران با اشاره به ادامه روند خشكسالي و افزايش غلظت نمك درياچه اروميه، گفت: زنگ خطر انتقراض و از بين رفتن زيست حيات وحش اين درياچه به صدا درآمده است. | |
به گزارش خبرنگار مهر در اورميه، محسن سليماني روزبهاني پيش از ظهر چهارشنبه در در سمينار بررسي مسائل حوزه آبريز درياچه اروميه افزود: متاسفانه در صورت ادامه اين روند شاهد كاهش تعداد پرندگان مهاجر ورودي به جزاير درياچه اورميه و تالابهاي اطراف آن، بخصوص جمعيت فلامينگوها خواهيم بود. وي با بيان اينكه تغييرات كاربري اراضي در حوزه تلابهاي كشور، تخليه فاضلاب شهري، روستايي و خشكسالي، تالابها را تحت تاثير قرار مي‌دهد، بيان داشت: افزايش نمك و مواد شيميايي در هوا براثر خشك شدن درياچه اروميه، تغيير زمان‌بندي فصل‌ها، افزايش ابتلا به سرطان، افزايش روزهاي بدون باران و تغيير در زمان كشت و برداشت از عوامل تاثيرگذار ادامه اين روند در منطقه خواهد بود. معاون مدير ملي طرح حفاظت از تالابهاي ايران با يادآوري اينكه درياچه اروميه در حوزه سه استان آذربايجان غربي، آذربايجان شرقي و كردستان قرار دارد، اظهار داشت: اجراي طرحهاي توسعه اي در اين سه استان، در حال حاضر وضعيت درياچه اورميه را در نقطه بحراني قرار داده است. سليماني روزبهاني متوسط تراز آبي درياچه اروميه را 127.37 مترمكعب اعلام و خاطر نشان كرد: هم اكنون تراز آبي درياچه اورميه حتي در متوسط‌‌‌ترين وضعيت نيز قرار نداشته و آب درياچه اورميه بيش از سه متر پايين‌تر از تراز اكولوژيكي آن است. وي با اشاره به اينكه جمهوري اسلامي ايران عضو كنوانسيون تنوع محيط زيست و از جمله ميزبانان كنوانسيون رامسر بود، گفت: در اين راستا 23 تالاب در سايت رامسر ثبت شده و همه تعهدات در مجامع بين‌المللي مطرح شده و در حال اجرايي كردن پروژه‌ها هستيم. اين مقام مسئول در ادامه سخنان خود افزود: ايران داراي هزار زيستگاه، 100 ايستگاه تالابي و 80 تالاب بين‌المللي بوده و نيز مسير عبور پرندگان مهاجر و زيست بومي مهم براي آنها است. سمينار بررسي مسائل حوزه آبريز درياچه اروميه به ميزباني شركت آب منطقه اي آذربايجان غربي با حضور تمامي مديران شهرستاني و نمايندگاني از سازمانهاي جهاد كشاوري و حفاظت از محيط زيست در اورميه برگزار شد. |
بؤلوم : تراختور یازار : elman 0 باخیش
توركجه باياتيلار
توركجه باياتيلار
لاي لاي بئشيگيم لايلاي
ائويم-ائشيگيم لايلاي
سن يات شيرين يوخودا
چكيم كئشيگين لايلاي
بؤلوم : تراختور یازار : elman 0 باخیش
مسجد قاضي روستاي شيشوان عجب شير، زيباترين مسجد تاريخي ايران
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
بؤلوم : تراختور یازار : elman 2 باخیش
ابوريحان بيروني
ابوريحان بيروني از دانشمند بزرگ ترك ايران
ابوريحان محمد بيروني دانشمند بزرگ ترك 15 سپتامبر در سال 973 ميلادي در منطقه ترك نشين خوارزم كه در قلمروي آسياي ميانه است به دنيا آمد. زادگاه او كه در آن زمان روستاي كوچكي بود بعداً به «بيروني» تجديد نام داده شده است. بيروني كه 75 سال عمر كرد در 13 دسامبر سال 1048 ميلادي (22 آذر) در شهر ترك نشين غزنه زاذگاه غزنويان (افغانستان امروز) وفات يافت. بيروني در رياضيات، هيئت (علوم فضايي)، فيزيك، زمين شناسي و جغرافيا سرآمد دانشمندان عصر خود بوده است. دايره المعارف علوم چاپ مسكو، ابوريحان را دانشمند همه قرون و اعصار خوانده است. در بسياري از كشورها نام بيروني را بر دانشگاه ها، دانشكده ها و تالار كتابخانه ها نهاده و به او لقب «استاد جاويد» داده اند. بيروني گردش خورشيد، گردش محوري زمين و جهات شمال و جنوب را دقيقاً محاسبه و تعريف كرده است. خورشيد گرفتگي هشتم آوريل سال 1019 ميلادي را در كوه هاي لغمان (افغانستان كنوني) رصد و بررسي كرد و ماه گرفتگي سپتامبر همين سال را در غزنه به زير مطالعه برد. بيروني علاوه بر زبان مادري اش تركي بر زبانهاي يوناني، هندي، عربي،پارسي و حتي «بربر» هم تسلط داشت كتب و رسالات متعدد كه شمار آنها را زائد بر 146 گزارش كرده اند نوشت كه جمع سطور آنها بالغ بر 13هزار است. مهمترين آثار او «التفهيم» در رياضيات و نجوم، «آثار الباقيه» در تاريخ و جغرافيا، «قانون مسعودي» كه نوعي دايره المعارف است و كتاب «ماللهند» درباره اوضاع اين سرزمين از تاريخ و جغرافيا تا عادات و رسوم و طبقات اجتماعي آن. بيروني كتاب دايره المعارف خود را به نام سلطان مسعود غزنوي حاكم وقت كرد،و به او نوشت كه كتاب را به خاطر خدمت به دانش و گسترش آن نوشته است، نه پول.
توضيحات ديگر :
نزد ابو نصر منصور علم آموخت در 17 سالگي از حلقه اي كه نيم درجه به نيم درجه مدرج شده بود، استفاده كرد تا ارتفاع خورشيدي نصف النهار رادركاث رصد كند، و بدين ترتيب عرض جغرافيايي زميني آن را استنتاج نمايد چهار سال بعد براي اجراي يك رشته از اين تشخيص ها نقشه هايي كشيد و حلقه اي به قطر 15 ذراع تهيه كرد. در 9 خرداد 376 بيروني ماه گرفتگي(خسوفي)رادركاث رصد كرد و قبلاٌ با ابوالوفا ترتيبي داده شده بود كه او نيز در همان زمان همين رويداد را از بغداد رصد كن. اختلاف زماني كه از اين طرق حاصل شد به آنان امكان داد كه اختلاف طول جغرافيايي ميان دو ايستگاه را حساب كنند وي همچنين با ابن سينا فيلسوف برجسته و پزشك بخارايي به مكاتبات تندي در باره ماهيت و انتقال گرما و نور پرداخت در دربار مامون خوارزمشاهي قرب و منزلت عظيم داشته چند سال هم در دربار شمس المعالي قابوس بن وشمگير به سر برده، در حدود سال 404 هجري قمري به خوارزم مراجعت كرده، موقعي كه سلطان محمود غزنوي خوارزم را گرفت در صدد قتل او برآمد و به شفاعت درباريان از كشتن وي در گذشت و او را در سال 408 هجري با خود به غزنه برد در سفر محمود به هندوستان، ابوريحان همراه او بود و در آنجا با حكما و علماء هند معاشرت كرد و زبان سانسكريت را آموخت ومواد لازمه براي تاليف كتاب خود موسوم به تحقيق ماللهند جمع‌آوري كرد.
بيروني به نقاط مختلف هندوستان سفر كرد و در آنها اقامت گزيد و عرض جغرافيايي حدود 11 شهر هند را تعيين نمود خود بيروني مي نويسد كه در زماني كه در قلعه نندنه به سر مي برد، از كوهي در مجاورت آن به منظور تخمين زدن قطر زمين استفاده كرد. نيز روشن است كه او زمان زيادي را در غزنه گذرانده است تعداد زياد رصدهاي ثبت شده اي كه به توسط او در آنجا صورت گرفته است با رشته اي از گذرهاي خورشيد به نصف النهار شامل انقلاب تابستاني سال 398 آغاز مي شود و ماه گرفتگي روز 30 شهريور همان سال را نيز در بر دارد. او به رصد اعتدالين و انقلابين در غزنه ادامه داد كه آخرين آنها انقلاب زمستاني سال 400 بود.
بيروني تاليفات بسيار در نجوم و هيات و منطق و حكمت دارد از جمله تاليفات او قانون مسعودي است در نجوم و جغرافيا كه به نامه سلطان مسعود غزنوي نوشته، ديگر كتاب آثار الباقيه عن القرون الخاليه در تاريخ آداب و عادات ملل و پاره اي مسائل رياضي و نجومي كه در حدود سال 390 هجري به نام شمس المعالي قابوس بن وشمگير تاليف كرده اين كتاب را مستشرق معروف آلماني زاخائو در سال 1878 ميلادي دررليپزيك ترجمه وچاپ كرده و مقدمه اي بر آن نوشته است. ديگر كتاب ماللهند من مقوله في العقل اومر ذوله در باره علوم و عقايد و آداب هنديها كه آن را هم پروفسور زاخائو ترجمه كرده و در لندن چاپ شده است ديگر التفهيم في اوائل صناعه التنجيم در علم هيات و نجوم و هندسه. بيروني هنگامي كه شصت و سه ساله بود كتابنامه اي از آثار محمد بن زكرياي رازي پزشك تهيه نمود و فهرستي از آثار خود را ضميمه آن كرد اين فهرست به 113 عنوان سر مي زند كه بعضي از آنها بر حسب موضوع گه گاه با اشاره كوتاهي به فهرست مندرجات آنها تنظيم شده اند اين فهرست ناقص است زيرا بيروني دست كم 14 سال پس از تنظيم آن زنده بود و تا لحظه مرگ نيز كار مي كرد به علاوه 7 اثر ديگر او موجود است و از تعداد فراوان ديگري هم نام برده شده است. تقريباٌ چهار پنجم آثار او از بين رفته اند بي آن كه اميدي به بازيافت آنها باشد از آنچه بر جاي مانده در حدود نيمي به چاپ رسيده است. علايق بيروني بسيار گسترده و ژرف بود و او تقريباٌ در همه شعبه هاي علومي كه در زمان وي شناخته شده بودند سخت كار مي كرد وي از فلسفه و رشته هاي نظري نيز بي اطلاع نبود اما گرايش او به شدت به سوي مطالعه پديده هاي قابل مشاهده در طبيعت و در انسان معطوف بود در داخل خود علوم نيز بيشتر جذب آن رشته هايي مي شد كه در آن زمان به تحليل رياضي درآمدند. در كاني شناسي، داروشناسي و زبان شناسي يعني در رشته هايي كه در آنها اعداد نقش چنداني نداشتند نيز كارهايي جدي انجام داد اما در حدود نيمي از كل محصولات كار او در اختر شناسي، اختر بيني و رشته هاي مربوط به آنها بود كه علوم دقيقه به تمام معني آن روزگاران به شمار مي رفتند رياضيات به سهم خود در مرتبه بعدي جاي مي گرفت اما آن هم همواره رياضيات كاربسته بود از آثار ديگر بيروني كه هنوز هم در دسترس هستند و مي توان اينها را نام برد: اسطرلاب، سدس، تحديد، چگاليها، سايه ها، وترها، پاتنجلي، قره الزيجات، قانون، ممرها، الجماهر و صيدنه، بيروني در باره حركت وضعي زمين و قوه جاذبه آن دلاليل علمي آورده است و مي گويند وقتي كتاب قانون مسعودي را تصنيف كرد سلطان پيلواري سيم براي او جايزه فرستاد ابوريحان آن مال را پس فرستاد وگفت: من از آن بي نيازم زيرا عمري به قناعت گذرانيده ام و ترك آن سزاوار نيست.
بؤلوم : تراختور یازار : elman 2 باخیش
شيخ صفي اورموي
عبدالمومن بن يوسف بن فاخر صفي الدين اورموي معروف به شيخ صفي الدين
اورموي دانشمند، موسيقيدان و خوشنويس برجسته ، در سال 613 هجري قمري
دراورميه (آذربايجان) به دنيا آمد و در كودكي به بغداد رفت.
در بغداد او در دربار خليفه كار مي كرد و در همان جا نواختن عود را فرا گرفت و در اين حرفه قابليت وي بيش از خط (خوشنويسي) بود.
وي اولين بار اصوات موسيقي را از حالت سماعي به صورت مكتوب دراورده است.
آنچه
نام صفي‌الدين را براي هميشه در تاريخ موسيقي زنده نگاه مي دارد دو اثر
گرانقدر او به نام «رساله شرفيه» و «الادوار» است.البته كتاب الادوار او
اخيرا به زبان توركي هم چاپ شده است. اثر ديگري به نام «في‌العلوم العروض و
القوافي و البديع» داشته كه خوشبختانه مانند دو اثر او در موسيقي مصون از
حوادث باقي مانده است. كتاب‌هاي صفي‌الدين اورموي براي كساني كه بعد از او
در موسيقي كار كرده‌اند حكم مأخذ و مرجع را داشته است.
صفي‌الدين هنگامي كه در اصفهان بوده است يك نوع عود به نام «نزهت» و نوعي سنتور به نام «مُغني» نيزساخته است.
از شاگردان او نيز مي توان به سهروردي اشاره كرد كه چند سال در خدمت او شاگردي كرده است.
گفته
اند «شيخ صفي الدين اورموي» با نواختن عود در« كاظيم داشي» اورميه
هلاكوخان را به آرامش و خونسردي فرا خوانده است. شيخ صفي الدين اورموي پس
از 80 سال زندگي پربار در گذشت اما هنوز اطلاع دقيقي از محل دفن او وجود
ندارد اما در بعضي منابع امده است كه وي در گورستان سرخاب تبريز به خاك
سپرده شده است.
اميدوارم در آينده اي نزديك كه فرزندانمان زبان توركي را در مدارس خواهند آموخت با اسطوره هاي تورك نيز كه در بين ان ها اين فرزند تورك اورمو نيز وجود دارد بيشتر اشنا شوند و همواره وقتي كه اسم و نام ملت تورك به ميان مي ايد از ته دل و با افتخار به تورك بودن خود بنازند.
منبع
بؤلوم : تراختور یازار : elman 0 باخیش
روستاي گون دوغان-GÜN DOĞAN-(كندوان)
روستاي گون دوغان-GÜN DOĞAN-(كندوان)
در فاصله ۲۲ كيلومتري جنوب شرقي اسكو و ۶۲ كيلومتري شهر تبريز در ميان دره اي سرسبز و باصفا ٬از پيچ جاده كه ميگذري ناگهان با يكي از شگفت انگيز ترين روستاهاي ايران روبرو ميشوي. روستاي گون دوغان(كندوان) با خانه هاي هرميش در دل صخره هاي سنگي و سخت كوه سهند و با پنجره هاي كج و كوله و رنگيش پيشينه اي ۸۰۰ ساله دارد.
روستايي كه در طي قرنها مأمن فرهادان گمنام كوه كني بوده كه بي نام و نشان اين كوه هاي سربه فلك كشيده سهند را با دستاني خالي تراشيده اند تا امروز براي ما مظهر افتخاري به حساب آيد كه صاحب يكي از شگفتيهاي دنيا هستيم.
بر گرفته از وبلاگ،آذربايجان وار اولسون
بؤلوم : تراختور یازار : elman 0 باخیش
خشم درياچه اورميه
خشم درياچه اورميه
ارك قالاسي - مي گويند 99 طريق براي بيمار شدن وجود دارد و صد طريق براي درمان .اما تب درياچه ي اورميه پايين نيامده و همچنان نفس ، نفس مي زند. نميدانم چگونه و از چه طريقي بيمارشد و نمي دانم درمان قطعي درياچه اورميه چه زماني خواهدبود.
شنيده ام بيش از 72 پروژه براي نجات درياچه اروميه در نظر گرفته شده است ، اما بايد منتظر ماند و ديد كه آيا درياچه اورميه در تصميمات كاغذي مسئولان ، نفس هاي آخر خود را مي كشد يا اينكه اقدامي عملي براي نجات درياچه ي رو به مرگ صورت خواهد گرفت.
همچنان سرنوشت درياچه اورميه در ابهام است و معلوم نيست بعد از اين همه تيتر هاي غم انگيز توسط رسانه ها ،اولين بار كدامين رسانه خواهد نوشت . درياچه اورميه با مردم آشتي كرد؟
چگونه مي توان نوشت اين شوره زار در سال 1346 به خاطر ويژگي هاي منحصر به فرد اكولوژي اش به عنوان يك منطقه حفاظت شده شناخته شده بود. و در سال 1346 كه به عنوان پارك ملي مورد حفاظت قرار گرفته بود حالا شوره زاري بيش نيست.
درياچه اي كه از سال 1354 به عنوان ذخيره گا بيوسفر در برنامه ي انسان و كره مسكوت سازمان يونسكو معرفي و در آن ثبت شده بود و در ليست تالاب هاي كنوانسيون قرار گرفته بود اكنون با وضعيت بحراني روبرو ست .
ساليان سال كه كشاورزان از شير وجود درياچه بهره مي جستند اكنون درياچه ي اورميه به خشم آمده و روي از مردم برگردانده . دلش گرفته اما اشك نمي ريزد فقط بغض كرده ،بغضش كي مي شكند معلوم نيست.
. معلوم نيست از چه به خشم آمده و مشخص نيست آيا بر خشم خود غلبه خواهد كرد و يا اينكه قصد د ارد توفان نمك به پا كند و دل هر دردمندري را به درد آورد.
حاميان محيط زيست آذربايجان
بؤلوم : تراختور یازار : elman 1 باخیش
تصاويري از غار كتله خور زيباترين غار آهكي جهان در استان زنجان
تصاويري از غار كتله خور زيباترين غار آهكي جهان در استان زنجان |
||||
|
| ||||
بؤلوم : تراختور یازار : elman 1 باخیش
برگي از تاريخ تورك هزاره
برگي از تاريخ تورك هزاره
پروفيسور عنايت الله شهراني
عنايت الله شهراني
در فرهنگ آنندراج هزاره را قومي از افاغنه آورده اند و گفته اند از
عشاير شيعه مذهب . منظور مولف افاغنه اينست كه در افغانستان زيست دارند ونه
اينكه خودشان پشتون باشند و در قسمت شيعه بودن مردم هزاره بارها گفته ايم
كه مركز و اطراف هزاره جات شيعه اند ولي يك اكثريت بسيار بزرگ شان در
سرتاسر افغانستان اهل سنت والجماعه ميباشند .
معني كلمه “هزاره” در فرهنگ دهخدا “ حصهً پائين ديوار “ آمده است . همچنان
در تشابه تلفظي كلمه هزاره لغت “هزاله” را آورده اند كه “ هزلي” به معني
شوخي و ظريف طبعي ميباشد و شايد هم حرف لام به حرف زآ در اثر كثرت استعمال
تبديل شده باشد .تا هنوز در بين اوزبيگ هاي اعم افغانستان و اوزبيكستان آدم
هاي شوخ و ظريف طبع را “هزل گوي” ميگويند .
در فرهنگ دهخدا كلمه ديگري را به وزن “هزاره” به شكل “هزاوه” ميآبيم كه ميگويد : « قصبهً دهستان فراهان سادات از بخش فرمهين شهرستان اراك داراي 2736 تن سكنه و آب آن از قنات ، محصول عمده اش انگور ، غله و ميوه است . اين قصبه از قرار قديمي اين ناحيه و داراي چشمه سار هاي متعدد و آبهاي گوارا و تاكستان هاي فراوان است …….جلوس اباقاخان بن هلاكو به تخت سلطنت بعداز پدرش بسال 663 درين قصبه بوده است » از شرح بالا منظور ما تنها از هموزن بودن كلمات است كه شايد به شكلي از اشكال در افغانستان و پاكستان به مردم هزاره نسبت يافته باشد .
تعداد نسل تورك هاي هزاره در پاكستان بمراتب زيادتر از تورك هاي هزاره در افغانستان ميباشد كه بحث آنها ضرورت به تحقيق عليده دارد .
بؤلوم : تراختور یازار : elman 0 باخیش